Türk Parası Kıymetini Korumak İçin

30 Ocak 2018 tarihli ve 30317 Sayılı Resmi Gazetede yer alan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de yetkili müesseselerin kuruluş, faaliyet, şube açma, yükümlülük ve denetimlerine dair usul ve esaslar yeniden düzenlenmiştir.

Yetkili müesseselerin kurulması ve faaliyete geçmesi için Hazine Müsteşarlığından izin alınması şartı getirilmiş, faaliyet izni bulunmayanlar veya iptal edilenler için yetkili müessese faaliyetleri engellenmiştir. Bu doğrultuda ticaret unvanlarında, iş yeri açma ruhsatlarında, ilan ve reklamlarında, iş yerlerinde veya internet sitelerinde dövize ilişkin işlem yaptıkları izlenimini yaratacak kelime, deyim ve işaretler de kullanılamayacaktır.

Kurulacak şirketler A grubu, “Yetkili Müessese” ve B grubu, “Sınırlı Yetkili Müessese” ibareleri ile ayrılmıştır.

B grubu yetkili müesseseler; kaydi para hariç olmak üzere yabancı paraları alıp satabilecekler ve değiştirebileceklerdir. Merkez Bankasınca tespit edilen usul ve esaslar çerçevesinde dövizi natık çekleri satın alabileceklerdir. Basılı altınlar (milli ziynet ve meskük ve benzeri) ile bir kilogramdan küçük bar veya külçe şeklindeki standart işlenmemiş altınların alım satımını yapabileceklerdir. A grubu yetkili müesseseler, yukarıdakilere ek olarak, Borsaya üye olmak kaydıyla, kıymetli taşlar ile standart ve standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalini, ihracını ve Borsada sürdürülmekte olan kıymetli maden ve taşlara ilişkin işlemleri yapabilecek, aynı iş günü içinde transfer emrinin verilmesi veya işleme konu fiziki teslimatın yapılması şartıyla; bankalar, yetkili müesseseler ve müşterileriyle transfer gerçekleştirebilen kuruluşlar aracılığıyla yabancı para alıp satabilecek ve ayrı cins yabancı paralarla değiştirebilecek, ayrıca elektronik para kuruluşu ve ödeme kuruluşlarının temsilcisi olarak faaliyet gösterebileceklerdir. Bu müesseseler; 6102 sayılı Kanun ve 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre işletmenin ihtiyacına uygun birinci sınıf tacirlerin tutmak zorunda oldukları defter ve kayıtları tutmak, Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslar dâhilinde her bir işlem itibarıyla döviz veya TL kabul edildiği anda döviz alımlarında DAB, döviz satımlarında DSB düzenlemek ve faaliyet konuları ile ilgili olarak ilgili mevzuatta düzenlenmesi zorunlu olan diğer belgeleri düzenlemek ve gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutmak ile yükümlü olacaktır Bloke Hesabı ve Teminat Mektubu; Kamu Sermayeli Bankalar veya Kamu Sermayeli Katılım Bankalarından birine yatırılan tutarlar, mevduat bankaları için mevduat hesaplarında, katılım bankaları için katılım fonu hesabında bloke olarak izlenir, teminat mektubu ise Müsteşarlıkta muhafaza edilecektir. Herhangi bir nedenle faaliyetin sona ermesi halinde, bu tutarlardan öncelikle vergi, resim ve harç yükümlülükleri karşılandıktan sonra kalan tutar Müsteşarlığın talimatı üzerine ilgili şirkete ödenecektir. Yabancı para alım satım hesaplarının işleyişi; A grubu yetkili müesseseler tarafından transfer gerçekleştirebilen kuruluşlar aracılığıyla ve B grubu yetkili müesseseler tarafından bankalar aracılığıyla yapılan transfer yoluyla yabancı para alım satım işlemlerinde uygulanacak esaslara örneklerde;

• Aynı iş günü içerisinde transfer emrinin verilmesi veya işleme konu fiziki teslimatın yapılması şarttır.
• A grubu yetkili müessese, transfer gerçekleştirebilen kuruluşlar üzerinden transfer yoluyla müşterilerine yabancı para alım satım hizmeti sunarken sadece alım satım için kullanılmak üzere her bir yabancı para cinsi için ayrı ayrı olmak üzere bankalar nezdinde yabancı para alım satımı için vadesiz hesap veya özel cari hesap, ödeme kuruluşları nezdinde ödeme hesabı ve elektronik para kuruluşları nezdinde hesap açmak zorundadır.
• B grubu yetkili müessese, bankalar üzerinden transfer yoluyla müşterilerine yabancı para alım satım hizmeti sunarken sadece alım satım için kullanılmak üzere her bir yabancı para cinsi için ayrı ayrı olmak üzere bankalar nezdinde yabancı para alım satımı için vadesiz hesap veya özel cari hesap açmak zorundadır.
• Her bir para cinsi için sadece bir hesap kullanılabilir. Merkez ve şubeler için ayrı hesaplar açılabilir. Söz konusu hesaplar yabancı para alım satım işlemleri dışında herhangi bir işlem için kullanılamaz. Yabancı para alım satım işlemi için müşteriler tarafından bu hesaplara gönderilen tutarlar işlem gerçekleştirilene kadar yetkili müessese tarafından herhangi bir şekilde değerlendirilemez. Söz konusu hesap bilgilerinin Müsteşarlığa 30 gün içerisinde bildirilmesi zorunludur.
• Yetkili müesseselerin söz konusu hesapların yalnızca yabancı para alım satımı için kullanılacağını A grubu için ilgili transfer gerçekleştirebilen kuruluşlara ve B grubu için bankalara hesap açılırken bildirmesi gerekir.
• Yetkili müessese, yabancı para alım satım hesaplarında bulunan tutarlara ilişkin kayıtları, her bir müşteri bazında takibini sağlayacak şekilde tutar.
• Yetkili müesseseler bu Tebliğ kapsamında yürütecekleri faaliyetlerin sürekliliğine ve yabancı para alım satım hesapları ve müşteri bilgilerinin güvenliğine ve gizliliğine dair gerekli tedbirleri almak zorundadır.

Müesseselerin kuruluş, işleyiş esaslarına dair detay için tebliğe ve ekine tıklayarakulaşabilirsiniz.