SGK Tarafından Eksik İşçilik Tutarı Üzerinden Hesaplanan Ve Kesinleşen Prim Ödemeleri

Bilindiği üzere, inşaat işlerinde işverenin eksik işçilik bildiriminde bulunması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından fark işçilik tutarı ve bu tutar üzerinden de fark işçilik primi hesaplanmaktadır. İşverenlerin bu şekilde hesaplanarak kendilerine tebliğ edilen fark işçilik primlerini kurumlar vergisi yönünden gider olarak dikkate alıp alamayacakları konusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır. 1) SGK Tarafından Hesaplanan Fark İşçilik Primlerinin Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Gider Olarak Dikkate Alınabilme Durumu ve Zamanı 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi Kurum Kazancı” başlıklı 6. maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmış olup, bu hüküm uyarınca tespit edilecek kurum kazancından Kurumlar Vergisi Kanununun 8. maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir. Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde ise, hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatının (Bu primlerin ve aidatın istirdat edilmemek üzere Türkiye’de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla) safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükmü yer almaktadır. Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prim Belgeleri ve Primlerin Ödenmesi” başlıklı ikinci bölümünde sigorta primlerinin ödenmesine ilişkin çeşitli hükümlere yer verilmiş olup, anılan bölümün “Primlerin ödenmesi” başlıklı 88. maddesinin onbirinci fıkrasında, kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının, gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamayacağı belirtilmiştir. Aynı Kanunun “Asgari işçilik uygulaması” başlıklı 85. maddesinde ise “İşverenin, işin emsaline, niteliğine, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütümü açısından gerekli olan sigortalı sayısının çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun tespiti halinde, işin yürütümü açısından gerekli olan asgari işçilik tutarı; yapılan işin niteliği, kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan sigortalı sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak tespit edilir. Söz konusu tespitler, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından yapılır.Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar ile bankalar tarafından ihale mevzuatına göre yaptırılan işlerden ve özel nitelikli inşaat işlerinden dolayı bu işleri yapan işveren tarafından yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı Kurumca araştırılır. Bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğu anlaşılırsa, eksik bildirilen işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, 89 uncu madde gereği hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde ödenmek üzere işverene tebliğ edilir.” denilmiştir. Yukarıda yer alan açıklamalardan da fark edileceği üzere, işverenin eksik işçilik bildiriminde bulunması dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan ve kesinleşen prim ödemeleri, işverenin işçisine yaptırdığı hizmetin karşılığı olarak fiilen ödediği ücret dolayısıyla yapılan bir prim ödemesi olmayıp, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alan bir düzenlemeden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, SGK primlerinin Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi uygulamasındagider olarak dikkate alınabilmesi için, bu primlerin SGK’ya fiilen ödenmiş olması gerekmekte olup, sigorta primleri, dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır. Buna göre, eksik işçilik bildirimi dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan primler, dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın işveren tarafından fiilen ödendiği dönemde gider olarak yazılabilecek, GVK ve KVK matrahlarının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabilecektir. Konu hakkında Maliye Bakanlığı tarafından verilen bir özelgede, “SSK priminin gider olarak dikkate alınabilmesi için bu primlerin SGK’ya fiilen ödenmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri, dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın SGK’ya fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır.” Şeklinde görüş bildirilmiştir (GİB. Mersin VDB.nin 05/08/2013 tarihli ve 18008620-2011-721-8-79 sayılı özelgesi) 2) SGK Tarafından Hesaplanan Fark İşçilik Primleri nedeniyle Ödenen Para Cezaları İle Gecikme Zamları Ve Faizleri Kurum Kazancından İndirilebilir Mi? Kurumlar Vergisi Kanununun “Kabul edilmeyen indirimler” başlıklı 11/d maddesinde; bu Kanuna göre hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizlerininKurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılamayacağıhükme bağlanmıştır. Bu çerçevede, SGK tarafından re’sen tahakkuk ettirilen fark işçilik sigorta primlerine ilişkin olarak adı geçen Kuruma ödenen para cezaları ile gecikme zamları ve faizlerin KVK yönünden safi kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. Ödenen bu para cezaları ile gecikme zamları ve faizleri kanunen kabul edilmeyen gider niteliğinde bulunmaktadır.

Yılmaz Sezer

See Full Bio