İş Hanlarında Çalışan Kapıcılara Ödenen Ücretlerin Gelir Vergisi Ve Damga Vergisi Karşısındaki Durum

Uygulamada şıkça karşılaşılan ve tereddütlere neden olan konulardan birisi de, iş hanlarında çalışan kapıcılara ödenen ücretlerin, konut kapıcı ücretlerinde olduğu gibi gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna tutulup tutulmayacağıdır. Olayın gelir vergisi ve damga vergisi karşısındaki durumu aşağıdadır: 1- GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde, “Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” denilmiş, aynı maddenin 4. bendinde de, yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin de ücret olarak vergilendirileceği belirtilmiştir. Aynı Kanunun, 23/6. maddesinde ise; hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır.) (Mürebbiyelere ödenen ücretler istisna kapsamına dahil değildir.) gelir vergisinden istisna edilmiştir. Öte yandan, anılan Kanunun 94. maddesinde, vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar ile vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratlar sayılmış, ve (1) numaralı bendinde, “Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben 103 ve 104 üncü maddelere göre tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre, iş hanında çalıştırılan kapıcılara ödenen ücretlerin Kanunun 23/6 maddesinde düzenlenen ve konut kapıcılarına yönelik istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, iş hanı kapıcılarına yapılan ücret ödemelerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104. maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Nitekim, Maliye Bakanlığı tarafından verilen bir özelgede de, “İş hanında bulunan 20 dairenin 2 adedinin mesken kalan 18 dairenin de büro olarak kullanılması söz konusu iş hanının ticaret mahalli olma vasfını değiştirmeyeceğinden iş hanında çalıştırılan kapıcıya ödenen ücretin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu kişiye yapılan ücret ödemelerinden Gelir Vergisi Kanununun 61,94,103 ve 104 üncü maddelerine göre vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.” Şeklinde açıklama yapılmıştır. (MB. GİB. Ankara VDB.nin 21/08/2013 tarihli ve 90792880-155.13.04[2013/2417]-894 sayılı özelgesi) 2- DAMGA VERGİSİ YÖNÜNDEN 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3. maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 9. maddesinde ise, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında; maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi olduğu; (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün 34. fıkrasına 5535 sayılı Kanunun 8. maddesi ile eklenen ibare uyarınca, Gelir Vergisi Kanununun 23. maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kâğıtların damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Buna göre, damga vergisi istisnası kapsamına sadece Gelir Vergisi Kanununun 23. maddesinde sayılan konut kapıcılarına ilişkin ücretler girdiğinden ve iş hanında çalıştırılan kapıcı ücretleri Gelir Vergisi Kanununun 23. maddesinde sayılan ücretlerden olmadığından, iş hanı kapıcılarına yapılan ücret ödemeleri ile düzenlenen kağıtlar Damga Vergisine tabi bulunmaktadır. Bu konuda Maliye Bakanlığı da aynı görüşte olup, verdiği bir özelgede; “İş hanında çalıştırılan kapıcı ücretleri Gelir Vergisi Kanununun 23. maddesinde sayılan ücretlerden olmadığından, bu kişilere yapılan ücret ödemeleri ile düzenlenen kağıtların Damga Vergisine tabi tutulması gerekmektedir.” Şeklinde görüş bildirmiştir. (MB. GİB. Ankara VDB.nin 21/08/2013 tarihli ve 90792880-155.13.04[2013/2417]-894 sayılı özelgesi)

Yılmaz Sezer

See Full Bio