Ücretsiz izin hakkı işverene verildi!

Yılmaz SEZER – Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de COVID-19 salgınına karşı önlemler alınmaya devam etmektedir. Alınan önlemlerin bir kısmı tamamen toplum sağlığını korumaya yönelik önlemler olduğu gibi bir kısmı ise ekonomiyi ve toplumsal hayatı düzenlemeye ve desteklemeye yönelik tedbirlerdir.

Tabi ki esas olan salgın hastalıktan insanları korumak olduğu kadar, ekonomik sistemin ve buna bağlı olarak da toplumsal düzenin bozulmamasını sağlamaktır.

Bu kapsamda TBMM Genel Kurulu’nda 7244 sayı ile yasalaşan “Yeni Koronavirüs Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayat Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun” ile ekonomik ve toplumsal tedbirlere bir yenisi daha eklenildi. Buna göre COVID-19 salgını nedeniyle işten çıkarmalara engel olmak amacıyla, özel sektöre 3 ay süre ile personel çıkarma yasağı getirildi. Yani personelin iş akdi kanunun yürürlüğe tarihten başlamak üzere 3 ay süresince İşveren tarafından fesih edilemeyecek. Fesih kararı Cumhurbaşkanı Kararı ile 6 aya kadar da uzatılabilecek. Ancak yine aynı yasal düzenleme kapsamında, fesih yasağı kapsamında bulunan İşveren, personelini ücretsiz izne çıkarabilecektir. 15 Mart 2020 tarihinden itibaren işten çıkarılan veya işsizlik maaşı alamayan veya ücretsiz izne ayrılan personel için maddi destekte verilecektir. Bu kapsamda olan personele salgın süresince günlük 39.24 TL ücret desteği sağlanacaktır. Bu da aylık 1.177 TL’ye denk gelmektedir.

Hali hazırda işverenin, personeli ücretsiz izne çıkarabilmesi için personelin rızasını alması gerekmekteydi. Yapılan bu yasal düzenleme ile personelin rızasının olması şartı kaldırılmıştır. Yani İşveren istemesi halinde personelin onayı olup olmamasına bakılmaksınız çalışanlarını ücretsiz izine çıkarabilecektir.

Bu kapsamda İşveren, kısa çalışma ödeneğine başvuru yapmış olması ve bazı personelin ödenekten yararlanma şartlarını yerine getirmemeleri halinde, bu çalışanlarını ücretsiz izne çıkarabilmektedir.

İşveren, ücretsiz izine çıkardığı personel için maaş ve SGK primi ödemiyor, bildirgelerini ise ücretsiz izinli kodu ile verilebilecektir. Bu süreç içinde İşveren ücret, SGK primi ve gelir vergisi stopajı ödemiyor yani personel maliyeti “sıfır” oluyor. Personel açısından ise bu süreçte işsiz kalmamış oluyor ve izinde kaldığı süre ihbar ve kıdem tazminatının hesabında dikkate alınıyor.

Yeni yapılan bu yasal düzenleme ile personelin ücretsiz izne çıkarılması işverenin isteğine bırakılmıştır.

Aslında tüm dünyada ve ülkemizde COVID-19 salgınından sonra “gerekçeli bir işsizler ordusu” bizi bekliyor olacak, bu inkâr edilemez bir gerçek. Bize göre Yapılan bu düzenleme ile -getirilen yasak sayesinde- işsiz kalmama süreci biraz uzatılmış olmaktadır.

İşverene personelini işten çıkarma onun yerine istersen ücretsiz izin ver deniliyor. Yani işveren ile işçi karşı karşıya bırakılıyor. Bize göre yapılan bu yasal düzenleme ile taraflar arasında geçici bir rahatlama sağlanıyor. İşveren maliyetlerini personel çıkarmadan sıfırlayabiliyor, personel ise işim var diyor ve 1717 TL maddi destek alıyor. Peki ya sonrasında ne olacak yani bu salgın hastalık 3 ay sonra bitecek ve ertesi gün hayat hiçbir şey olmamış gibi normale mi dönecek? Yoksa bu düzenleme ile işsizlik rakamlarımızın en azından bir süre olduğundan daha düşük olarak gösterilmesi mi sağlanmış olacak diye sormadan edemiyoruz.