Nedir bu Mesleki Yeterlilik Belgesi?

Bu yazımızda sizlere kısa bir süre önce mevzuat sistemimize girmiş bulunan ve çalışma hayatında uygulanmaya başlanılan, ancak yeterince bilinip tanınmadığını düşündüğüm “Mesleki Yeterlilik Belgesi”ni anlatmaya çalışacağım. Mesleki Yeterlilik Belgesi, Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde çıkartılan ve 24 Mart 2016 tarihli resmî gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ilgili yönetmelik hükümlerine göre belirlenmiş 81 mesleğin icrası için alınması zorunlu olan ve mesleki yetkinliği gösteren ustalık belgesi olarak tanımlanabilir.

Söz konusu belgenin standartlara uygun olarak verilmesi TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından akredite edilmiş ve Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirilme kuruluşları tarafından gerçekleştirilmektedir. Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları, Mesleki Yeterlilik Kurumu adına standartlara uygun olarak adayların teorik, pratik, ve/veya mülakat sınavlarını yapmakta ve bu yaptıkları ölçme değerlendirme çalışmaları sonucunda başarılı olan kişileri belgelendirmektedirler.

Söz konusu Mesleki Yeterlilik Belgesi ile kısa vadede olmasa bile orta ve uzun vadede işsizliğin azalması, buna bağlı olarak da istihdamın artması amaçlanmıştır. Bize göre istihdamın yanı sıra ya da daha öncelikli olarak verimliliğin artmasını, ülkemizin önemli sorunlarından biri olan nitelikli iş gücü eksiğinin giderilmesini sağlayacak bir unsur olarak değerlendirilmesi daha uygun ve yerinde olacaktır. Belge sahibi kişilerin tercih edilerek istihdam edilmesinin hem işçi hem de işveren açısından getirdiği yararlar ise Mesleki Yeterlilik Belgesi’nin bir diğer önemliliği olarak ortaya koyulabilir. Mesleki Yeterlilik Belgesi’nden ayrıca toplumların yaşam standartlarını yükselmesi istenilip beklenilmesine rağmen, bize göre kısa ve orta vadede böyle bir etki yaratması zor olarak değerlendirilmektedir.

PEKİ “NEDİR BU BELGEYİ OLMAZ İSE OLMAZ KILAN YA DA ÇOK KONUŞULUR HALE GETİREN” DİYECEKSİNİZ?

Çünkü yukarıda bahsettiğimiz yönetmelik kapsamında belirlenen, mesleklerde personel istihdam eden işverenlerin belgeli personel çalıştırılması zorunluluğu getirilmiş bulunmaktadır. Yani belirtilen listede yer alan mesleklerde Mesleki Yeterlilik Belgesi bulunmayan kişilerin çalıştırılması yasaklanmış bulunmaktadır.

Sadece yasaklanmış olmakla da kalmamış, belgesiz personel çalıştıran işverenlere, çalıştırdıkları personel başına idari para cezası uygulanmasına başlanılmıştır. Yani bize göre esas güncelliği buradan kaynaklanmaktadır. Yaşadığımız bu geçiş süreci içinde, Mesleki Yeterlilik Belgesi’ne sahip personel sayısını artırmak ve/veya mevcut piyasanın uyum sağlamasını gerçekleştirmek amacıyla belirli teşvik unsurları getirilmiştir.

Her şeyden önce bu belgeyi almak isteyen kişilere mesleki yeterlilik kuruluşları tarafından verilen hizmetlerin bedeli (yani adayların sınav ücretleri) ve belge ücretleri İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanmaktadır. Aslına bakılırsa tek başına bu bile büyük bir teşvik olarak değerlendirilebilir. Çünkü bu geçiş döneminde cezalı duruma düşmemek cezalı işlem ile muhatap olamamak adına, işçi ve işverene herhangi bir maddi yük getirilmeksizin konunun çözümlenmesi yoluna gidilmiştir.

Diğer bir teşvik ise, işverenlere maddi katkı sağlamak ve işvereni belgeli personelin istihdamı konusunda teşvik etmek amacıyla düzenlenmiştir. Buna göre; Mesleki Yeterlilik Belgesi’ne sahip kişileri istihdam eden işverenler, 12 aydan 54 aya kadar varan SGK primi işveren hissesi teşvikinden yararlanabilmektedirler.

ÖZETLEYECEK OLURSAK, MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ OLMAYAN PERSONELİ ÇALIŞTIRMAK YASAK, HATTA ÇALIŞTIRIRSANIZ İDARİ PARA CEZASIYLA KARŞILAŞMANIZ KAÇINILMAZ.

Ama söz konusu belgeyi almak isterseniz, herhangi bir ücret ödemenize, maliyete katlanmanıza gerek yok, belirli prosedürlerin yerine getirilmesi halinde ücret ödemiyorsunuz. Ancak mesleki yeterlilik sahibi personeli istihdam ederseniz, o zaman üzerine para alıyorsunuz. Ödemeniz gereken SGK işveren prim tutarını ödemiyorsunuz. İşverenlerin çalışanları adına toplu olarak başvuru yapabilmelerini sağlamak üzere Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından sağlanan “Tek Nokta Başvurusu” gibi kolaylıklar bulunduğunu da belirtmekte fayda var.

Nasıl, gerçekten önemliymiş, değil mi?