Geçen sene tam bir yıl önce (5 Temmuz 2022 tarihinde), “ Enflasyon Sarmalı Başladığı Ama Enflasyon muhasebesi Yok “ başlıklı yazım yayınlanmıştı. Sağolsun sosyal medya hatırlattı. Söz konusu yazıda asgari ücrete yapılan artış nedeniyle enflasyon sarmalının başladığına işaret ederek, enflasyon muhasebesinin ertelenmiş olmasının, maliyetlerin ve karlılık analizlerinin doğru yapılamamasının enflasyon sarmalı için bir handikap olduğunun altını çizmiştik.
Bir yıl sonra geldiğimiz bu noktada enflasyon oranında ciddi bir artış toplumun her kesiminde hissedilmeye başlanılmış buna bağlı olarak ta alım gücü hızla erimiştir. Güya asgari ücrete yine temmuz ayı itibarıyla yaklaşık %35 lük bir artış gerçekleştirilerek, alım gücünün korunacağı açıklanmıştır. Buna güya diyorum, çünkü sadece 1-2 ay lık bir dönem için bu hedef gerçekleştirebilecek, sarmal içinde yine hızla eriyip gidecektir. Ayrıca meclise sunulan torba kanun ile deprem yaralarının sarılması amacıyla kurumlar vergisi oranının %25 olarak artırılması ve MTV’nin 1 defaya mahsus artırılması öngörülmüştür. Muhtemelen torba kanun bu şekilde de yasallaşacaktır. Tabi bu durum da enflasyon sarmalının artışına ciddi katkı sağlayacaktır. Tabi konu bununla da sınırlı kalmayarak KDV oranlarında da ciddi artışlar yapıldı özellikle sabun, şampuan, deterjan, dezenftanlar, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, Kağıthane havlu, kağıt mendil, peçete de KDV oranı %8 den %20 ye çıkarıldı. Aradaki %12’lik fark bu ürünlerde nihayi tüketiciye direkt zam olarak yansıyacaktır. Değişik harçlara gelen artışlarda var tabi, hatta uygulanmaya bile başladı.
Yani asgari ücrete ve devlet memuru maaşlarına artışlar yapıldı ama peşinden devlet eliyle zam furyası da başlamış oldu yani enflasyon sarmalı tam gaz gidiyor. Bireylerin davranış kalıbı belli elindeki gelirle harcamalarını kısarak yaşamaya devam edecek! Ya işletmeler ne yapacak onlar bir yandan asgari ücrete gelen artış nedeniyle işletmelerindeki ücret politikasını güncelleyecekler, bir taraftan da üretmiş oldukları ürünlerinin yeni şartlara uygun olarak fiyatlarını belirleyecekler. Her işletme ücretlerdeki artışı, kurumlar vergisi oranındaki artışı, KDV oranlarındaki artışı ve tabi diğer artışların tamamını kendi ürettiği ürününe zam olarak yansıtacaktır. Bu durum ise çok ince bir hesabı gerektirmektedir. Bu hassas durum enflasyon sarmalının çok daha fazla artmasına neden olacağı gibi, işletmelerin doğru analiz yapamamaları sonucu zarar etmelerine sebep olabilecektir.
Enflasyon sarmalının hızla devam ettiği bir ortamda ve de daha da artarak devam edeceğine ilişkin emarelerin çok güçlü olduğu bir ortamda enflasyon muhasebesinin hiç dikkate alınmaması sizce de ilginç değil mi?
Enflasyon düzeltmesinin veya muhasebesinin amacı, muhasebe kayıtlarında kullanılan paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların düzeltme işlemine tabi tutulmak suretiyle gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamaktır. Dolayısıyla bu yüksek enflasyon sarmalında uygulanmayacakta ne zaman uygulanacak diye sormadan edemiyorum.
2023 yılı sonuna ertelenmesi nedeni ile hala enflasyon muhasebesi yapılmamakta, dolayısıyla işletmeler bize göre net maliyet ve kar zarar hesabı da hala yapmamaktalar. Bize göre bu durumun ekonomik hayat üzerindeki olumsuz etkileri uzun süre devam edecektir.
İşletmelerin bu sarmalda önlerini daha iyi görebilmeleri için kısmen çözüm belki de ertelenen enflasyon muhasebesi uygulamasının öne çekilmesidir. Bu sayede işletmeler maliyet kârlılık analizlerini daha kolay yapabilecekler, geleceğe ilişkin daha rasyonel kararlar alabileceklerdir. Daha doğrusu enflasyon muhasebesi işletmelerin daha rasyonel karar almalarını sağlayacaktır. İşletmelerin rasyonel karar alması ise ekonomik gidişatı doğrudan etkilemektedir. O halde niçin daha fazla beklemeyi tercih ediyoruz!