İndirimli Teminat Uygulamasından KDV İadesi Alacak Tüm Mükellefler Yararlanabilecek

I- GENEL AÇIKLAMA Bilindiği üzere, KDV iadesinde teminat uygulaması, mükelleflerin teminatsız ve incelemesiz iade sınırını aşan ve işlem türü itibarıyla YMM raporu veya vergi inceleme raporuna bağlanan iade taleplerinin, henüz YMM raporu ibraz edilmeden veya inceleme sonucu iade öngörülmüşse inceleme yapılmadan teminat karşılığı yerine getirilmesidir. Bu şekilde verilen teminatlar, iadeye konu işlem türüne göre vergi inceleme raporu veya YMM raporuna dayanılarak çözülür ve mükellefe iade edilir. KDV iade uygulamasında, – Genel teminat uygulaması, – İndirimli teminat uygulaması ve – Yükseltilmiş teminat uygulaması olmak üzere 3 çeşit teminat uygulaması bulunmaktadır. Genel teminat uygulaması; iadesi talep edilen tutarın, teminatsız ve incelemesiz iade sınırını aşan kısmı kadar, yani aşan kısmın % 100’ü kadar teminat gösterilmesidir. İndirimli teminat uygulaması; Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen şartları taşıyan mükelleflerin KDV iade taleplerinin teminatsız ve incelemesiz iade sınırını aşan kısmının, aşan kısmın tamamı kadar değil, belli bir oranı (% 4 ve 8) karşılığı düşük teminat karşılığı yerine getirilmesidir. İndirimli teminat uygulaması, mükellefleri teminat yönünden diğer mükelleflere göre avantaj sağlayan bir uygulamadır. Yükseltilmiş teminat uygulaması ise, KDV iade taleplerinin iadesi istenilen tutarın 3 ya da 4 katı teminat karşılığı yerine getirilmesidir. Maliye Bakanlığı, yayımladığı KDV Genel Uygulama Tebliği ([1]) ile, daha önce 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde düzenlenen ve sadece bazı mükellef gruplarının (Dış ticaret sermaye şirketleri, sektörel dış ticaret şirketleri, bazı imalatçılar ve imalatçı-ihracatçılar, özel finans kurumları, diğer ihracatçılar)yararlanabildiği indirimli teminat uygulamasının kapsamını genişleterek, KDV iade hakkı bulunan tüm mükelleflerin bu uygulamadan yararlanmasını uygun görmüştür. Aşağıda, yapılan son düzenlemeler çerçevesinde indirimli teminat uygulaması sistemi (İTUS) incelenecek, bu konuda açıklamalar yapılacaktır. II- İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASI SİSTEMİ (İTUS), YARARLANACAK MÜKELLEF GRUBU VE YARARLANMA KOŞULLARIA-UYGULAMADAN YARARLANILABİLMESİ İÇİN İTUS SERTİFİKASI ALINMASI ZORUNLU KDV Genel Uygulama Tebliği’nde yapılan açıklamalara göre, aranılan genel ve özel şartları taşıyan mükelleflerin bağlı bulundukları Vergi Dairesi Başkanlığı’na (bulunmayan yerlerde Defterdarlıklara) başvurarak, İTUS sertifikası almaları gerekmektedir. Verilecek İTUS sertifikasının örneği söz konusu Tebliğ ekinde yer almaktadır. B-İTUS SERTİFİKASI VERİLEBİLMESİ İÇİN ARANILAN ŞARTLAR KDV Genel Uygulama Tebliği’nde, KDV iade hakkı bulunan tüm mükelleflerin İTUS sertifikası alarak bu uygulamadan yararlanabilecekleri, ancak söz konusu sertifikanın alınabilmesi için aranılan genel ve özel şartlara haiz olunması gerektiği açıklanmıştır. Tebliğde,İTUS sertifikası alınabilmesi için aranılan şartlar genel ve özel şartlar olmak üzere ikiye ayrılarak aşağıdaki gibi belirlenmiştir. Uygulamadan yararlanacak mükellef gruplarının genel şartların dışında kendileri için belirlenmiş özel şartlara da haiz olmaları gerekmektedir. 1- Genel Şartlar Söz konusu sertifikanın verilebilmesi için aranılan genel şartlar aşağıdadır: a) Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde; – Vergi mükellefiyetinin bulunması, – Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması, – Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir vergisi stopajı, ÖTV ve KDV (tevkifat hariç) uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç), – Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmamış veya tutulmuşsa genel esaslara dönülmüş olması, – Cari takvim yılı da dahil olmak üzere son iki takvim yılına ilişkin tam tasdik sözleşmesi bulunması. b) Başvuru tarihi itibarıyla; – KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması, – Ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz). c) Sertifika başvurusundan önceki, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemi itibarıyla haklarında yazılmış YMM ve/veya vergi inceleme raporlarının olumlu olması. Vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından düzenlenen raporlar (vergi inceleme raporu, vergi tekniği raporu, basit rapor gibi), mükellefin incelenen döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan ettiği tüm işlemlerini kapsayacak şekilde düzenlenmeleri ve olumlu olmaları kaydıyla olumlu rapor olarak değerlendirilecektir. YMM’lerle süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunan mükellefler hakkında iade hakkı doğuran işlemlerin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemine ait olumlu YMM raporu bulunması halinde, olumlu rapor şartı gerçekleşmiş sayılacaktır. Birbirini izleyen beş vergilendirme döneminden kasıt, iade hakkı doğuran işlemlerin yapıldığı birbirini izleyen dönemlerdir. Bu dönemler arasında herhangi bir dönemde vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmesini gerektiren bir iade hakkı doğuran işlem bulunmadığı takdirde, bu dönemler, birbirini izleyen beş vergilendirme döneminin hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemine ait olumlu raporlardan bir kısmının vergi inceleme elemanları, bir kısmının ise YMM tarafından düzenlenmiş olması halinde de, bu şartın gerçekleşmiş sayılacaktır. Ancak beş olumlu rapor şartını kısmen veya tamamen YMM’lerce düzenlenen raporlarla yerine getiren mükelleflerin indirimli teminattan yararlanabilmeleri için, iade talebinde bulundukları dönem için de tam tasdik sözleşmesi yapmış olmaları gerekmektedir. Yukarıda belirtilen genel şartları sağlayan Dış Ticaret Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi statüsündeki şirketlere başka bir şart aranmaksızın İTUS sertifikası verilecektir. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listede yer alan tarifelerdeki taşıtların ihracatını yapan, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren dış ticaret sermaye şirketi niteliğindeki imalatçılarda, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemine ilişkin olumlu rapor şartı aranmayacaktır. 2- Özel Şartlar Yukarıda belirtilen genel şartlar ile birlikte, kendileri için öngörülen özel şartları taşıyan aşağıdaki mükellefler de İTUS sertifikasını almaya hak kazanmaktadırlar. a) İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımındanaa)1.2.1.1. İmalatçılar ve İmalatçı-İhracatçılar: Genel şartlara ek olarak; – İlgili sicile kayıtlı olan, – Ödenmiş sermayelerinin veya son bilançolarında kayıtlı ATİK’lerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düşülmeden önceki toplam tutarı 100.000 TL’yi aşan, – Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olduğu kapasite raporuyla teyit edilen, – İmalat işinde 20 veya daha fazla işçi çalıştıran (İşçi sayısının tespitinde bizzat imalat işinde çalışan işçiler dikkate alınır. Bunlar dışında kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate alınmaz. Hesaplamada, ihracatın gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.), imalatçı-ihracatçılar ile ihraç kaydıyla teslimde bulunan imalatçılara, bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde İTUS sertifikası verilecektir. ab)Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç): Genel şartları taşıyan mükelleflerden, son üç takvim yılı itibarıyla yıllık 4 milyon ABD Doları veya son beş takvim yılı itibarıyla yıllık iki milyon ABD Doları ve üzerinde ihracat yapanlara, bu şartları sağladıkları tarihi takip eden yılbaşından itibaren geçerli olmak üzere İTUS sertifikası verilecektir. b)Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından Diğer iade hakkı sahibi mükelleflerden; ba) Başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az; – Aktif toplamı 40.000.000 TL, – Maddi duran varlıkları toplamı 10.000.000 TL, – Öz sermaye tutarı 20.000.000 TL, – Net satışları 50.000.000 TL, bb) Cari yıl dahil, başvuru tarihinden önceki takvim yılında vergi dairesine verilmiş muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı 50 veya daha fazla (Hesaplamada işlemin gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.) olanlara, yukarıda yer alan genel şartları da taşımaları kaydıyla İTUS sertifikası verilebilecektir. Bu şartları birlikte taşıyan mükelleflerin bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurması halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde “İTUS Sertifikası” verilecektir. Bu mükelleflerin KDV iade talepleri ile ilgili olarak, sertifika tarihini içine alan dönemden başlamak üzere, indirimli teminat uygulaması kapsamında işlem yapılacaktır. C – İADE TALEPLERİNİN İTUS SERTİFİKASI UYGULAMASINA GÖRE YERİNE GETİRİLMESİ KDV Genel Uygulama Tebliği ile, indirimli teminat oranı; – Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için % 4, – Diğer iade hakkı sahibi mükellefler için % 8 olarak belirlenmiştir. İTUS sertifikasına sahip mükelleflerin iadelerini teminat karşılığı talep etmeleri halinde, iade miktarının teminatsız ve incelemesiz iade sınırını (genel olarak 5.000 TL.) aşan kısmının dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için % 4’ü, diğer mükellefler için ise % 8’i kadar teminat verilmesi gerekmektedir. Teminat, bazı istisnai durumlar hariç, iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülecektir. Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veya mükellefin talep etmesi durumunda teminat VİR sonucuna göre çözülecektir. İTUS sertifikasının iptalini gerektiren bir neden olmadığı sürece, sonraki iade taleplerinde indirimli teminat uygulamasına devam edilecek ve YMM raporunun da yine altı ay içinde ibraz edilmesi istenecektir. D- İTUS SERTİFİKASININ İPTALİ VE YAPILACAK İŞLEMLER KDV Genel Uygulama Tebliği’nde yapılan açıklamalara göre, kendilerine İTUS sertifikası verilen mükelleflerle ilgili olarak, aşağıdaki hususlardan herhangi birisinin gerçekleşmesi halinde İTUS sertifikası iptal edilecektir. Sertifikanın iptal edildiği, gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilecek, mükellefin, bu durumun bildirildiği tarihi içine alan ve sonraki dönemlere ait olan veya önceki dönemlere ait olup bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerinde indirimli teminat uygulanmayacaktır. İTUS Sertifikasının iptalini gerektiren hususlar aşağıdadır: 1) Özel şartlarda belirtilen koşullardan tutarlarla ilgili olanlar dışındaki şartları kaybeden mükellefler ile anılan bölümde belirtilen tutarlarda ve çalıştırılan işçi sayılarında % 25’i aşan bir azalma meydana geldiği anlaşılan mükelleflerin sertifikaları iptal edilecektir. Mükelleflerin tutarlar yönünden durumu, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihi, ortalama işçi sayısına ilişkin şart karşısındaki durumu ise her bir muhtasar beyannamenin verildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğünce/mal müdürlüğünce tespit edilecektir. 2) Defter ve belgelerini 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ndaki süreler içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikaları da, sürenin dolduğu günü takip eden gün iptal edilecektir. 3) Vergi borçlarını, vadesinde ödemediği anlaşılan mükelleflere, vade tarihinden itibaren 7 gün içinde 6183 sayılı Kanunun 55. maddesinde öngörülen ödeme emri veya alacağın teminata bağlanmış olması halinde 56. maddesinde öngörülen yazı tebliğ edilecek olup, tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikası da iptal edilecektir. Ancak, takip edilen vergi borcunun nihai yargı kararı veya düzeltme işlemiyle tamamen kaldırılması halinde; yargı kararının İdare’ye tebliğ edildiği veya düzeltme işleminin yapıldığı tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerde “İTUS Uygulaması” kapsamında işlem yapılır. 4)Mükellef hakkında sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda vergi dairesine “olumsuz rapor” intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal ettiği tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iade taleplerinde indirimli teminat hükümleri uygulanmayacak ve sertifika iptal edilecektir. Olumsuz rapora dayanılarak yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar sertifika verilecektir. Yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile kısmen veya tamamen onaylanması halinde mükellefin Sertifika alabilmesi için yukarıda belirtilen şartları tekrar sağlaması gerekecektir. Yargı kararından önce, mükellefin gerekli şartları yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi olduğu tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmayı gerektirecek şartların ortaya çıkmaması ve genel-özel şartları taşıması kaydıyla, 24 aylık sürenin sonunda mükellefe tekrar sertifika verilecektir. III- SONUÇ Yukarıda yapılan açıklamalardan da fark edileceği üzere, indirimli teminat uygulaması, KDV iadelerinde kapsama giren mükellefleri sadece teminat yönünden diğer mükelleflere göre daha avantajlı bir konuma getirmektedir. Son yayınlanan KDV Genel Uygulama Tebliği ile, daha önce sadece sınırlı bir mükellef grubunun yararlandığı bu uygulamadan, KDV iade hakkı bulunan tüm mükelleflerin yararlanmalarına imkan sağlanmıştır. KDV iadesi bulunan mükelleflerin indirimli teminat uygulamasından faydalanmalarında yarar vardır. Kapsama giren tüm mükelleflerin gerekli şartları sağlayarak bu uygulamadan yararlanmaları, KDV iadelerinde teminat sorununu da büyük ölçüde çözecektir.