Satıcı Firmalara Aksiyon-Teşhir-Dergi-Gondol-Palet-Raf Ve Bayi Destek Primi

Uygulamada satıcı firmalar kendilerinden mal alan market işletmecilerine aksiyon bedeli, teşhir bedeli, dergi bedeli, gondol bedeli, palet bedeli, raf bedeli, bayi destek primi adları altında fatura karşılığında ödeme yapmaktadırlar. Market işletmeciliği yapan firmalar tarafından söz konusu adlar altında kendilerine yapılan ödemeler karşılığında düzenlenen faturalara hangi oranda KDV uygulanacağı konusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır. Satıcı firmalar tarafından market işletmecilerine çeşitli adlar altında ödenen söz konusu bedellerin açılımı şu şekildedir: – Aksiyon bedeli: Ürünün satışını arttırmak için yapılan her türlü çalışma, – Teşhir-Gondol-palet bedeli: Mağazada ürüne verilen ek satış alanı, – Dergi bedeli: Yazılı basında yer alan her türlü çalışma, – Raf bedeli: Ürün rafa ilk konulduğunda uygulanan bedel. Bilindiği üzere, KDV Kanununun; – 1/1. Maddesinde, Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyet çerçevesindeki mal teslimi ve hizmet ifalarının KDV’ye tabi olduğu,– 20. maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,– 24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil olduğu,– 35. Maddesinde ise, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellefin bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellefin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzelteceği,hüküm altına alınmıştır.Öte yandan, 116 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin “6.1. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilen Iskontolar” başlıklı bölümünde ise, “KDV Kanununun 35 inci maddesi ile KDV matrahında çeşitli sebeplerle değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin, bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebilmelerine imkân sağlanmıştır.Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (satış primi, hâsılat primi, yıl sonu ıskontosu gibi adlarla) yapılan ıskontolar esas itibariyle, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu bu gibi durumlarda KDV Kanununun 35 inci maddesine göre düzeltme yapılması gerekmektedir.Bu itibarla, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan ıskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan ıskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır.”açıklamalarına yer verilmiştir.Bu açıklamalar çerçevesinde; satıcı firmalar tarafından daha fazla mal satmak amacıyla market işletmecilerine aksiyon bedeli, teşhir bedeli, dergi bedeli, gondol bedeli, palet bedeli raf bedeli, bayi destek primi adları altında yapılan ödemelerin, doğrudan satılan mallarla bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu ödemeler mallara söz konusu markette daha fazla yer verilmesi ve buna paralel olarak satış miktarlarının artması vb. amaçlarla yapılmaktadır. Yani, bu ödemeler satılan mallarla doğrudan ilgili olmayıp, market işletmecilerinin verdikleri ayrı bir hizmetin karşılığını oluşturmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu ödemelerin bir iskonto olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir.Buna göre, market işletmecileri tarafından mal alım ve satımından bağımsız olarak satıcılara verilen söz konusu hizmetler KDV’ye tabi olup, anılan ödemeler karşılığında düzenlenen faturalarda genel oranda (% 18) oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.Nitekim, Maliye Bakanlığı tarafından verilen özelgelerde de,“ Firmanız tarafından satıcı firmalara aksiyon bedeli, teşhir bedeli, dergi bedeli, gondol bedeli, palet bedeli raf bedeli, bayi destek primi adları altında fatura düzenlenmesinin firmanız tarafından satıcılara yapılan iskonto olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, Firmanız tarafından satıcı firmalara bu şekilde mal satışlarından bağımsız olarak verilen hizmetler için genel oranda (%18) KDV uygulanması gerekmektedir.”(GİB. Ankara VDB.nin 10/07/2013 tarihli ve 84974990-130[28-2012/12]-707 sayılı özelgesi)“ Market işletmecisi olarak insört bedeli, pano bedeli, bülten bedeli, raf katılım bedeli, mağaza giriş bedeli adı altında satıcı firmalara vermiş olduğunuz hizmetler, Kararname eki (I) ve (II) sayılı listelerde yer almadığından %18 oranında KDV ye tabi olacaktır.” (GİB. Ankara VDB.nin 25/07/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-130[23-2011/21]-777 sayılı özelgesi)Şeklinde görüş bildirilmiştir.

Yılmaz Sezer

See Full Bio