Teknokentlere belgelendirme şoku!

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile kurulmasına izin verilen Teknokentlerin ülkemizde Ar-Ge faaliyetlerinin artırılması ve geliştirilmesinde önemli bir rol oynadıkları bilinmektedir. Ülkemiz ekonomisine de olumlu yönde katkı sağladığı düşünülen Teknokentlerin faaliyetleri başta vergisel olmak üzere bir dizi teşvik unsurları ile desteklenmekte ve teşvik edilmektedir.

Bize göre de bir ülkedeki Teknokentlerin ve Teknokentlerde faaliyet gösteren kişi ve kurumların fazlalığı ülkenin gelişmişliğinin ve Ar-Ge faaliyetlerine verdiği önemin bir göstergesidir. Bu nedenle uygulanmakta olan teşvik ve destek unsurlarının artırılması, ancak buna karşın da suistimal edilmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda Bilim ve Teknoloji Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nın yürüttükleri ortak çalışmalarla konunun önemi ortaya konulmuş ve bir dizi ciddi teşvik ve destekler getirilmiş bulunmaktadır. Ancak bu ciddi teşvik ve destek sisteminin yanısıra konuya ilişkin yapılan son yasal düzenlemenin, ağır şartlar getirmesi ve zamanlaması anlaşılamamıştır.

ÇÜNKÜ 19.10.2017 TARİHLİ RESMÎ GAZETE’DE YAYINLANAN BAKANLAR KURULU KARARI İLE TEKNOKENTLER DE VERGİ MUAFİYETİ İÇİN BELGELENDİRME ŞARTI GETİRİLMİŞ BULUNMAKTADIR.

Peki nedir bu belgelendirme şartı ve neyi kapsamaktadır?

Dilerseniz birlikte inceleyelim.

Bilindiği üzere Teknokentlerde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine; ilgili kanun hükmü gereğince 2023 yılına kazanç istisnası uygulanmaktadır. Söz konusu Bakanlar Kurulu kararı ile bu gelir veya kurumlar vergisi kazançlarının, gayri maddi hakların satışı devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde istisnadan yararlanılabilmesi için patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgeler alınması zorunluluğu getirilmiştir. Yani belgelendirme şartı olarak adlandırdığımız belgelerden kast edilen, patent veya mübadili belgelerdir. Kararda patentte mübadili olarak, faydalı model belgesi, tasarım tescil belgesi, telif hakkı tescil belgesi, entegre devre topografyası tescil belgesi ve yeni bitki çeşitlerine ait ıslahçı hakkı belgesi sayılmışlardır.

Yapılan bu yeni düzenleme ile Teknokentlerde yukarıda sayılan konularda faaliyet gösteren mükelleflere uygulanan kazanç istisnası yeni bir şarta bağlanılmış olup, istisna şartı bürokratik olarak ağırlaştırılmıştır ve hatta zorlaştırılmıştır. Belgesi olmayanlar ya da yaptığı işlemleri belgeye bağlayamayanlar kazanç istisnasından faydalanamayacaklardır.

Söz konusu karar ile uygulamanın; karardan sonra başlayacak yeni projeler için hemen uygulanacak olması, daha önce başlamış projeler için ise, 30.06.2021 tarihinden sonra elde edilen kazançlara uygulanacak olması hüküm altına alınmıştır.

Yani devam eden projeler için 30.06.2021 tarihine kadar bir geçiş süreçi tanınmıştır. Bu sayede karardan önce faaliyete başlayan gerçek ve tüzel kişilerin hakları kısmen koruma altına alınmıştır.

Biz uygulayıcıların genel anlamda ekonominin önünü açacak tedbir ve teşvikleri beklediğimiz bu günlerde bakanlar kurulu tarafından, bu içerikte bir karar alınmasının gerekçesi anlaşılamamıştır. Yeni düzenleme ile durumunu belgelendiremeyen birçok firma veya kişi kazanç istisnasından faydalanamayacak olup, Teknokentlerde yeni işyeri açmayacak veya açmış oldukları işyerilerini kapatmak zorunda kalacaklardır.

ÇÜNKÜ KISMİ BİR UYGULAMA OLSA BİLE BU KARAR İLE TEKNOKENTLER ESKİYE ORANLA VERGİSEL CAZİBESİNİ YİTİRMEYE BAŞLAMIŞ GÖZÜKMEKTEDİR.

Ayrıca Teknokentlerde, prosedürlerin artırılmasına ve teşvik şartlarının ağırlaştırılmış olmasına bağlı olarak, mükelleflerin farklı alternatifleri değerlendirerek, kendi bünyelerinde Ar-Gemerkezleri oluşturma seçeneğini dikkate alarak teşviklerden yararlanmaya devam etme ihtimallerinin olduğu da göz ardı edilmemelidir.