Usulsüz Elektrik Kullanım Bedeli Gider Yazılıp KDV’si İndirilebilir Mi?

I- GENEL AÇIKLAMA İşyerlerindeki sayaç ve ölçü devresi üzerinde yapılan incelemeler sonucunda kaçak/usulsüz elektrik kullanıldığı gerekçesiyle tutanak tutularak kaçak/usulsüz elektrik kullanım bedeli tahakkuk ettirilmesi olayına sıkça rastlanılmaktadır. Belirtilen şekilde ortaya çıkan elektrik kullanımları bilerek ve istenerek yapılabildiği gibi, sayacın arızalı olması vb. nedenlerle de gerçekleşebilmektedir. Bu gibi durumlarda düzenlenen faturada gösterilen elektrik kullanım bedelinin gider, KDV’ sinin ise indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda tereddütlerle karşılaşılmaktadır. Aşağıda, belirtilen şekilde tahakkuk ettirilen kaçak/usulsüz elektrik kullanım bedellerinin GVK ve KVK bakımından gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı ve KDV’lerinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusu incelenecek, Gelir İdaresi’nin görüşlerine de yer verilerek kişisel görüşümüz belirtilecektir. II- KAÇAK/USULSÜZ ELEKTRİK KULLANIM BEDELLERİNİN GİDER YAZILIP YAZILAMAYACAĞI VE KDV’LERİNİN İNDİRİLİP İNDİRİLEMEYECEĞİ A- KAÇAK/USULSÜZ ELEKTRİK KULLANIM BEDELLERİNİN GVK VE KVK YÖNÜNDEN GİDER YAZILIP YAZILAMAYACAĞI GVK’nın “İndirilecek Giderler” başlıklı 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükme bağlanmıştır. KVK’nın 6. maddesinde ise, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safî kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş bulunmaktadır. Enerji, aydınlatma ve bu kapsamda elektrik giderleri, ticari işletmelerin en temel genel giderlerindendir. Genel giderlerin ticari kazancın/kurum kazancının safi tutarının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabilmesi için; – Gelirin elde edilmesi veya idame ettirilmesi için yapılmış olması, – Gider karşılığında maddi bir kıymet iktisap edilememiş olması, Kazancın tespitinde indiriminin kanunlarla yasaklanmamış bulunması (kanunen kabul edilmeyen gider niteliğinde olmaması) gerekmektedir. Buna göre, işletmede kullanılan elektrik tüketim bedelleri GVK ve KVK bakımından genel gider niteliğinde olup, safi gelirin/kazancın tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınması gerekir. Elektrik tüketim bedellerinin kaçak tüketimden kaynaklanması gider olarak dikkate alınmasına engel oluşturmamakta olup, gider yazmada tek ölçü, kaçak da olsa elektrik tüketim bedelinin faturaya bağlanması ve işle ilgili olmasıdır. Öte yandan, ticari kazancın tespitinde tahakkuk esası geçerlidir. Bir giderin safi gelirin/kazancın tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabilmesi için, mahiyet ve tutar olarak kesinleşmiş olması yeterlidir. Elektrik tüketimine ilişkin bedeller, ilgili bulunduğu ayın/dönemin son günü itibarıyla tahakkuk etmekte ancak, bu giderlere ilişkin faturalar genellikle sonraki bir tarihte düzenlenmektedir. Dolayısıyla, ilke olarak bu giderin faturaların geldiği dönemin değil, tüketimin gerçekleştiği döneme ait ticari kazancın tespitinde dikkate alınması gerekir. Ancak, faturanın ilgili yıl hesaplarının kapatılmasından sonra düzenlenmesi halinde, ilgili yılda indirim konusu yapılamayan söz konusu giderler faturaların düzenlendiği döneme ilişkin ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilecektir. Konu hakkında Maliye Bakanlığı’nca verilen bir özelgede, “ Tüketilen elektrik hizmetine ilişkin bedeller, ilgili bulunduğu ayın/dönemin son günü itibarıyla tahakkuk etmekte ancak, bu giderlere ilişkin faturalar genellikle sonraki bir tarihte düzenlenmekte olup ilgili gider, faturaların geldiği dönemin değil, tüketimin gerçekleştiği döneme ait ticari kazancın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Bununla birlikte, faturanın ilgili yıl hesaplarının kapatılmasından sonra düzenlenmesi halinde, ilgili yılda indirim konusu yapılamayan söz konusu giderler faturaların düzenlendiği döneme ilişkin ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilecektir.” Şeklinde görüş bildirilmiştir. B- KAÇAK/USULSÜZ ELEKTRİK KULLANIM BEDELLERİNE İLİŞKİN OLARAK DÜZENLENEN FATURALARDAKİ KDV İNDİRİM KONUSU YAPILABİLİR Mİ? KDV Kanununun 29/1. maddesinde, mükelleflerin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri hükme bağlanmış, aynı maddenin 3. fıkrasında da, indirim hakkının vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, aynı Kanunun 30/d maddesinde ise, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı ayrıca belirtilmiş bulunmaktadır. Bu çerçevede, elektrik tüketim faturalarında yer alan KDV’nin, söz konusu faturaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde genel esaslara göre indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Yılın son aylarında tüketilen elektrik bedellerine ait faturaların izleyen yılın Ocak ayında düzenlenmesi durumunda, bu faturalardaki KDV’nin de, faturaların kanuni defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılması mümkündür. Bu kapsamda, işyerinde tüketilen kaçak elektrik tüketim bedeline ilişkin olarak düzenlenen faturalarda gösterilen KDV, bu faturaların yasal defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılabilecektir. Konu hakkında verilen bir özelgede, “28.12.2010 ile 28.03.2011 tarihleri arasındaki döneme ilişkin tüketilen kaçak/usulsüz elektrik kullanım bedeline ait fatura 12.07.2011 tarihinde düzenlendiğinden, faturalardaki katma değer vergisinin, bu teslim ve hizmeti satın alan mükelleflerce söz konusu belgelerin defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.” Şeklinde açıklama yapılmıştır. (2 III- SONUÇ Yukarıda yapılan açıklamalardan da fark edileceği üzere, işletmede kullanılan elektrik tüketim bedelleri GVK ve KVK bakımından genel gider niteliğinde olduğundan, kaçak elektrik tüketim bedellerinin faturaya bağlanmış olması koşuluyla safi gelirin/kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Gider yazmada tek ölçü, kaçak da olsa elektrik tüketim bedelinin faturaya bağlanması ve işle ilgili olmasıdır. Ayrıca, kaçak elektrik tüketim bedellerine ilişkin faturalarda yer alan KDV genel esaslar çerçevesinde indirilebilecektir. Maliye Bakanlığı da aynı görüştedir.