Yurtdışı şube ve şirketlerinin sermayelerini bildirmeyenlere ceza var!

YILMAZ SEZER – Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı

Uluslararası ticaretin artması ve dünyanın globalleşmesi sonucu yabancı ülke vatandaşlarının ülkemizde, ülkemiz vatandaşlarının ise yurtdışında faaliyetleri giderek artmaktadır. Ülkemiz vatandaşları Türkiye’deki şirketlerinin yurtdışı şubesini açmak ya da ilgili ülke kanunlarına göre yeni bir şirket kurarak faaliyetlerini gösteriyorlar.

Girişimciler, yurtdışında yürütecekleri işler için (açılan şube veya kurulan şirket) adına yurtdışına ayni veya nakdi sermaye ihraç etmek zorundadırlar.

Bankalar ve gümrük idareleri yurtdışında yatırım veya ticari faaliyette bulunmak üzere sermaye ihraç eden Türkiye’de yerleşik kişileri, her bir işlemden itibaren 30 gün içinde Hazine Müsteşarlığı’na ve Ekonomi Bakanlığı’na bildirmek zorundadır. Yani ilgili gerçek veya tüzel kişiler bu bilgiyi Hazine Müsteşarlığı’na vermeseler bile, bildirim yapmak zorunluluğu olan kurumlar (bankalar ve gümrük idareleri) bu bilgiyi iletmek zorundadırlar.

Bu durum “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar” hükümleri ile düzenlenmiştir. Ayrıca anılan karar ve ilgili tebliğlerde, sermaye ihracı gerçekleştiren Türkiye’de yerleşik kişilerin, her takvim yılını müteakip üç ay içerisinde Ekonomi Bakanlığı’nın internet adresinde yer alan bilgi formunu, yapılan transferlerin açıklamaları doğrultusunda güncelleyerek Ekonomi Bakanlığı’na göndermelerinin zorunlu olduğu belirtilmiştir. Yani ülkemizde yerleşik gerçek veya tüzel kişilerin yurtdışı yatırımlarını bildirim zorunluluğu bulunmaktadır. Burada süre işlem tarihinden itibaren üç ay olarak belirlenmiştir. Bunun dışında bir de her yıl düzenli bildirimde bulunmak zorunluluğu vardır.

Konuya ilişkin olarak Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılan düzenlemelerde de Türkiye’de yerleşik kişilerin, yurt dışında şirket kurmak, mevcut şirketlere ortak olmak veya şube açmak için yaptıkları ilk nakdi ve/ veya ayni sermaye ihracını müteakip üç ay içerisinde Ekonomi Bakanlığı internet adresinde yer alan yurt dışına sermaye ihracına ilişkin bilgi formunu açıklamalar doğrultusunda doldurarak müsteşarlığa ve Ekonomi Bakanlığı’na göndermeleri gerektiği bildirilmiştir.

Söz konusu bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyen kişi ve şirketlere uygulanacak ceza ise yine anılan kanun hükümlerinde belirtilmiştir. Buna göre söz konusu Kanun hükümlerine göre oluşturulmuş genel ve düzenleyici işlemlerdeki yükümlülüklere aykırı hareket eden kişiler üç bin Türk Lirası’ndan yirmi beşbin Türk Lirası’na kadar idarî para cezası ile cezalandırılmaktadırlar. Ayrıca ayni veya nakdi sermayenin izinsiz olarak yurttan çıkarılması veya yurda sokulması halinde ise Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre suç veya kabahat oluşturmadığı takdirde kişi; eşya ve kıymetlerin rayiç bedeli kadar, teşebbüs halinde bu bedelin yarısı kadar idarî para cezası ile cezalandırılmaktadır.

Yukarıda açıklandığı üzere yurt dışı faaliyetler nedeniyle Hazine Müsteşarlığı’na ve Ekonomi Bakanlığı’na gönderilecek bilgi ve belgelerin zamanında ve eksiksiz olarak gönderilmesi büyük önem arz etmektedir. Bildirimlere uymamak ve süreleri konusunda gerekli özenin göstermemek gerçek ve tüzel kişilere değişik yaptırımların uygulanmasına neden olabilecektir. Bu istenmeyen durumla karşılaşmamak adına yurt dışı yatırımcıların yukarıda yapılan açıklamalara uygun hareket etmesi yerinde olacaktır.